zondag 2 november 1997

1997 / 2 nov. Luis Filcer in Pictura

Luis Filcer in Aijen
NIEUWE EXPOSITIE GALERIE PICTURA
Op zondag 2 november 1997 gaat in galerie Pictura in het Noord-Limburgse Aijen een tentoonstelling van start met werken op doek en papier van de Mexicaanse kunstenaar Luis Filcer. De opening is gepland om 16 uur en wordt verzorgd door kunstschilder Eric Toebosch en Sef Derkx, stafmedewerker van het Limburgs Museum. Filcer wordt internationaal gerekend tot de belangrijkste kunstenaars van onze tijd, maar zijn schroom om zich in de mediagekte rond kunst te storten, heeft in de weg gestaan dat zijn naam op ieders lippen is komen te liggen. Zijn technische vaardigheden en beeldende kracht zijn echter onmiskenbaar en worden door velen op waarde geschat. Filcer is ook niet het type kunstenaar dat op de barricaden springt om alle schilderkunstige conventies omver te werpen. Het experiment was bij hem altijd een middel, nooit werd het tot doel. Filcer wist en weet zich geïnspireerd door grote meesters als Van Gogh, Goya en Rembrandt en in die figuratieve traditie kan hij het best worden geplaatst.

Odyssee
De eerste levensjaren van Filcer laten zich lezen als een spannend jongensboek, zo'n boek dat je in één avond verslindt. Luis wordt in 1927 geboren in Zhitomir, een stinkende industriestad op zo'n tweehonderd kilometer westelijk van Minsk. Het gezin is joods en als de volkswoede zich weer eens tegen deze bevolkingsgroep ontlaadt, moeten de Filcers hals over kop op de vlucht. Met duizenden anderen schepen ze zich in om het geluk aan de andere kant van de oceaan te zoeken. Na een kort verblijf in New York en een bizarre odyssee dwars door de Verenigde Staten, arriveren ze berooid en platzak in Mexico City. Het gezin betrekt een kamer in een naargeestige woonkazerne. Er tegenover ligt een kroeg waar illegaal gestookte drank wordt verschonken. Hopeloos verslaafde zwervers strompelen er naar binnen en buiten. Luis is dan pas een jaar of zes, een kind nog, dat nauwelijks een jeugd heeft gehad.

Onherbergzaam

Filcer is als kunstenaar nu vijftig jaar actief en in die periode heeft hij een omvangrijk oeuvre geschapen. In zijn werk schaart hij zich onvoorwaardelijk aan de kant van de zwakkeren. In zijn rechtbankscènes is de naakte beschuldigde eerder slachtoffer dan verdachte. Ook het instituut Kerk krijgt er van langs. Godsdiensten hebben maar al te vaak openlijke vijandschap gekweekt, die resulteerde in vicieuze cirkel van zinloos bloedvergieten. De wereld is onherbergzaam en nergens komt dit beter tot uitdrukking dan in de schilderijen en tekeningen die Filcer maakte van de subway in New York. Als een moderne Goya wijst hij ons op het onrecht in de ons omringende wereld. Maar er ook een andere Filcer, een tegenpool van zichzelf. Het is de kunstenaar die met grote toewijding en tederheid vrouwen schildert. Daarin raakt hij een prachtige intimiteit. Om de schilder Luis Filcer en de boodschap die in zijn werk besloten ligt, kun je nauwelijks heen. De tentoonstelling in galerie Pictura is te zien tot en met 16 januari 1998.